http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=11447

Halk?n Haklar? Forumu Konu?u: Durban Bar?nma Hakk? Hareketi- Abahlali baseMjondolo
24 May?s 2007 –

Abahlali baseMjondolo Durban kentinde 2005 y?l? ba?lar?nda Kennedy Yolu Gecekondu Yerle?imcileri taraf?ndan örgütlenen bir yol kesme eylemi sonras?nda büyüyen Güney Afrikal? gecekonducular?n bar?nma hakk? hareketidir. Abahlali baseMjondolo Zulu dilinde “gecekondularda oturan halk” anlam?na gelmektedir.

Abahlali parti siyasetlerine kat?lmay? ya da her türlü STK tarz? profesyonelle?meye ya da mücadelenin ki?iselle?tirilmesine kar?? ç?kar ve bunun yerine halk?n ya?ad??? yerde ve daha s?n?rl? bir ölçüde de halk?n çal??t??? yerde demokratik bir halk iktidar?n? in?a etmeyi amaçlar.

2005 yol kesme eyleminden bu yana hareketin geni?li?i, 6 bin ki?ilik Kennedy Yolu yerle?iminin tüm nüfusunü kapsayan bir boyuttan, 13 ayr? mahallenin Abahlali’ye kat?lma ve kendi kendilerini devletten ba??ms?z olarak yönetme karar?n?n alt?na kolektif biçimde imza att?klar? bir noktaya ula?t?. Abahlali’ye bir bütün olarak kat?lmam?? olmakla birlikte ba??ms?z siyasi etkinli?e izin veren bunlar d???ndaki 23 ayr? yerle?im bölgesinde ?ubeleri var. Bu da 30 bin kadar insan?n hareketle do?rudan ve resmi ili?kisi olmas? ama bundan daha fazla say?da insan?n da hareketten ilham almas? anlam?na geliyor. Giderek, hareketin resmi yap?lar?yla asla temas içinde olmayan insanlar?n Abahlali ad?n? kullanarak eylem yapmalar? ya da Abahlali ad?na radyo söyle?ilerine kat?lmalar? ola?an bir durum halini ald?. Abahlali, önemli bir farkla, ?rk ayr?mc?l??? sonras? Güney Afrika’da, iktidardaki parti d???nda ortaya ç?km?? olan en büyük yoksullar hareketi.

Ancak, birçok yerle?imde, genellikle silahl? olan seçkinler, kendi bölgelerinde hakim olan politik partinin gücüne meydan okuyan hiç bir siyasete izin vermedikleri için, aç?k örgütlenmeye gitmek mümkün de?il. Abahlali yerle?imlerinde ise parti siyaseti tarz?nda örgütlenmek isteyen insanlar bunu yapmakta özgürler.
Hareket ?u anda sokak sat?c?lar? ile de birlikte çal???yor ve hepsi de Pinetown kentinde olan 3 adet sokak sat?c?s? ?ubesine sahip. Ayn? zamanda Pinetown’un iki bölgesinde de üyeleri var; halk?n gecekondular yerine kalitesiz evlerde oturdu?u bu bölgede insanlar, ba?l? olduklar? cemaatlerden Abahlali gecekondu yerle?imlerinde oturan akrabalar? oldu?u için hareketi tan?yarak ona kat?ld?lar. Hareket çok etnili, çok-?rkl? ve çok-uluslu bir temele sahip ve herhangi bir yerle?imde outran herkesin o yerle?im bölgesinden oldu?u ve kökeni ne olursa olsun bölgenin politik hayat?na kat?lmaya tam hak sahibi oldu?u ilkesine dayan?yor.

Hareketin k?rm?z? ti?örtleri ün kazand? ve Abahlali bazen sadece, özellikle de hükümetteki parti taraf?ndan ?zikipa ezibomvu (k?rm?z? ti?örtlüler) olarak tan?n?yor. Hükümet partisindeki ve bazen de yerel sol STK’lardaki insanlar ti?örtlerin baz? sinsi kaynaklar taraf?ndan sa?land???na inan?yorlar. Ancak asl?nda ti?örtler ço?unlukla Abahlali Kad?nlar? Diki? Kolektifi taraf?ndan örgütlenen ve geceler boyu süren diki? dikme faaliyetleri içinde ve pedall? diki? makineleri taraf?ndan haz?rlan?yor.

Hareket birçok yerle?imdeki yerel yönetimi demokratikle?tirmekle Bar?nma Bakanl??? yerel bürolar?na, yerel belediye binalar?na ve belediye ba?kan?na kar?? yapt??? yürüyü?lerle tan?n?yor.
Hareket ayr?ca kitle eylemleri ve mahkemeler yoluyla y?k?m operasyonlar?na ve zorla evden ç?karmalara kar?? ba?ar?yla direndi; ileti?im yasas?n? kent yönetimini birçok gecekondu yerle?imini zorla bo?altmaya yönelik planlar?n? aç?klamaya zorlayan biçimde ba?ar?l? biçimde kulland?; gecekondulardaki sürekli yang?nlar? önlemek için bölgelerdeki elektriklerin ba?lanmas?n? sa?lad?; su ve tuvalet hizmetlerinin sa?lanmas? için s?n?rl? ve az say?da ba?ar? elde etti; kentteki toprak ve bar?nma hakk? mücadelelerini yürüttü; su ve temizzlik hizmetlerinin sa?lanmas? için kampanyalar yapt?; müzik, ?iir ve tiyatro gösterileri düzenledi; 16 tak?mdan olu?an bir futbol ligi kurdu; HIV/AIDS tedavisi sa?lad?; on bin tirajl? bir gazete yay?nlad?; bilgisayar e?itimi dahil çe?itli e?itim projeleri yürüttü; hükümetin, i? çevrelerinin ve baz? sol stk’lar?n otoriter tutumuna kar?? ?srarla direndi; önemli ve sürekli medya ilgisi elde etti; Zimbabwe ve Haiti’deki gecekonducularla dayan??ma etkinlikleri düzenledi; ve yoksul mahalleleri etkileyen karar alma süreçleri üzerinde halk denetimi elde etmeye çal??t?.

Hareketin temel sloganlar?ndan birisi, (Toprak! Konut! Slogan?n? yan? s?ra) Sekwanele! Enough! Yani “Bizim Hakk?m?zda Konu?may?n, Bizimle Konu?un” slogan?. Bu talebi devlete, sermayeye, üniversiteye ve ayn? zamanda STK’lara yönelik olarak dile getiriyor. Abahlali ayr?ca sürekli yorumlar yapan ve bazen yerel medyada ?ngilizce, Zulu ve Xhosa dillerinde yaz?lar yazan ve ülkenin kamusal hayat?na çe?itli biçimlerde kat?lan birkaç tane gecekonducu kamusal ayd?n da yaratt?.
Hareketin ?ube, yerle?im ve hareket düzeyindeki temsilcileri her y?l yap?lan aç?k genel kurullarda seçiliyor. Abahlali yap?lar?ndaki tüm seçilmi? pozisyonlar?n en az yar?s? kad?nlarca dolduruluyor ve baz? yerle?im komitelerinde bu say? daha dü?ük olmakla birlikte yine de üçte bir düzeyini buluyor. Temsilcilere aç?k haftal?k toplant?larda yetki veriliyor ve temsilciler geri çekilebiliyor. Seçilenler belirli konular hakk?nda karar almaktan çok bu konularla ilgili ba?l?klar konusundaki demokratik karar alma süreçlerini güvence alt?na almak üzere seçiliyorlar. Hareketi medyada temsil eden insanlar ve onun ad?na ba?ka yerlere yolculuk yapanlar seçiliyor, görevlendiriliyor ve rotasyona tabi tutuluyor ve bu görevleri yerine getirmek üzere seçilenlerin en az yar?? kad?nlardan olu?uyor. [Halk?n Haklar? Forumu çal??ma grubunun notu: Abahlali Halk?n Haklar? Forumu’na da biri kad?n di?eri erkek iki temsilciyle kat?lma karar? ald? ancak parasal zorluklar?m?z? gözeterek say?y? bire indirdi.] Büyük toplant?larda kad?n ve erkek yöneticiler rotasyonlu çal???yor. Hareketin birçok alt komitesi ve iç örgütlenmesi var: Kiliseler alt komitesi, gençlik ligi, kad?n ligi ve 16 tak?ml? futbol ligi.

Hareketin, sürekli olarak onaylanan kurucu ilkelerinden birisi, harekette yer alan hiç kimsenin hareketten asla para almamas? ilkesi, Hareket politik partilerden, hükümetlerden ya da ba??? fonlar?n? yoksullar?n kendi seslerinin ve projelerinin yerine koymaya çal??an stk’lardan para kabul etmiyor ve yüzde yüz kendi ücretsiz gönüllüleri ile çal???yor. Ortak kaynaklar 7 R (1 abd dolar?) y?ll?k üyelik aidatlar? ve bireylerden ya da hareketin tüm kaynaklar üzerinde demokratik denetimi olaca??n? Kabul eden bir iki ilerici ba??? vericiden elde ediliyor. Para kesinlikle hareketin (bireysel olmayan) ula??m, bask?, mahkeme ücreti gibi masraflar? için kullan?l?yor. Hareketi, kendi üyeleri haricindeki sa? ya da sol herhangi bir otoriteye tabi k?lma giri?iminin bir parças? olarak verilmeye çal???lan ba???lar reddediliyor.

Iktidar partisine ba?l? bireyler, Durban Kent Yöneticisi Mike Sutcliffe ve Belediye Ba?kan? Obed Mlaba dahil olmak üzere, Abahlali’yi pek çok kez “üçüncü bir güç” ya da yabanc? bir istihbarat servisi taraf?ndan yönlendirilmekle suçlad?lar. Bu iddialar için asla hiçbir somut kan?t gösterilemedi ama bunlar ?iddetli bask?lar? me?rula?t?ran bir iklim yaratt?. Hareket devletten gelen yasad??? bask?larla kar??la?t? ve 200 kadar Abahlali üyesi tutukland?, insanlar evlerinde, sokaklarda ve gözalt?nda a??r bask?larla kar??la?t?lar. Hareketin içindeki neredeyse tüm kilit kimseler bir noktada polisin ellerinde ciddi zulme u?rad?lar. Birçok örnekte polis silahs?z gecekonduculara kar?? gerçek mermi, z?rhl? araçlar ve helikopterler kullanarak sald?rd?.

2006 y?l?nda yerel kent yöneticisi Mike Sutcliffe, Abahlali’nin gösteri hakk?na mahkeme taraf?ndan sonradan kald?r?lan bir yasak getirdi. Hareket polis taraf?ndan s?k s?k as?ls?z h?rs?zl?k ve sald?r? suçlamalar?yla da kar??la?t?. 4 Kas?m 2006’da polisin, ana yollardan birisini trafi?e kapatan Siyanda yerle?imine yapt??? sald?r?da hamile bir kad?n bebe?ini yitirdi ve bir ki?i öldürüldü. Polis bask?s?, aralar?nda Abahlali’nin ifade ve eylem hakk?n? güçlü biçimde destekleyen aç?klamalar yapan ?fade Özgürlü?ü Enstitüsü’nün de bulundu?u insan haklar? örgütlerince k?nand?. Abahlali’ye yönelik polis bask?s? New York Times, The Economist, Le Monde gibi uluslararas? bas?nda da geni? yer buldu. ?u ana kadar Abahlali’nin hiçbir üyesi mahkemece suçlu bulunup cezaland?r?lm?? de?il. Ama yak?nda bu de?i?ebilir. Kennedy Yolu Komitesi’nin alt? üyesi yak?n zaman önce yerel bir suçlunun gözalt?nda ölmesinin ard?ndan sahte bir cinayet iddias?yla suçlanarak tutukland?lar (devlet istihbarat organlar? daha önce benzer bir stratejiyi Johennesburg’daki Topraks?z Halk Hareketi’ne kar?? da uygulam??t?).

Devlet Kennedy alt?l?s?n? gözalt?na ald? ve alt?l? 12 günlük bir açl?k grevinin ard?ndan çarp?k bir yarg?lama ve yerle?imlere girmelerini yasaklayan bir emirle serbest b?rak?ld?lar. Ancak devlet mahkemede kaybedecek gibi görünüyor. Mükemmel bir yasal savunma sa?land? ve mahkemede zafer elde edilmesi garanti gibi görünüyor. Bu krizde, di?er konularda oldu?u gibi, hareket kilise içindeki ilerici hareketlerden güçlü bir destek gördü.

Baz? Abahlali üyeleri i?lerinde hareket içindeki etkinlikleri yüzünden bask? ile kar??la?t?lar ve aralar?nda hareketin ?u andaki seçilmi? ba?kan? S’bu Zikode’nin de oldu?u baz?lar? kamu ve özel sektördeki i?lerinden at?ld?lar.

Devlete yak?n ki?iler, ço?unlukla en a?a??l?k ?rk ve s?n?f kli?elerine ba?vurarak, örgütlenmeyi beyaz bir adam?n kötü niyetli hakimiyeti alt?ndaki bir grup suçlu olarak göstermeye çal???yorlar. 2006 y?l? sonundan bu yana yerel baz? sol STK’lara üye baz?lar?, hareketi devletle ayn? ?rkç?la?t?r?lm?? dille tarif etmeye ba?lad?lar. Abahlali’nin popüler yoksul halk mücadeleleri üzerinde denetim elde etmeye yönelik sol STK giri?imlerini reddetme karar? almas?n?n ard?ndan seçkinlerin medyas?nda bir karalama kampanyas? ba?latt?lar. Abahlali’ye bu karar?nda Cape Town’daki Y?k?m Kar??t? Kampanya ve Sosyalist Ö?renciler Hareketi destek sundu.

Abahlali hakk?nda devlet ya da sol STK’lar taraf?ndan ileri sürülen iddialar asla kan?tlanmad? ve bu iddialarda bulunan kimseler asla herhangi bir Abahlali toplant?s?na kat?lm?? ya da Abahlali üyeleriyle sohbet etmi? de?iller. Dahas?, bütün bu karalama kampanyas? devletin ve beyaz sivil toplumun ?rk ayr?mc?l??? döneminde Afrikal? yoksul kitle hareketlerini tipik tariff etme biçimiyle ayn? yolu izliyor. Baz?lar? yoksul halk hareketlerinin STK denetimi d???na ç?kmas?n?n t?pk? 1968’de Steve Biko’nun önderli?inde beyazlar taraf?ndan denetlenen siyasi yap?lar?n d???na ç?k?lmas? kadar önemli bir ad?m oldu?unu savunuyor.

Gecekonducular 2010 Dünya Kupas? öncesinde hükümet taraf?ndan bir utanç kayna?? olarak görülüyorlar. Yerel ve eyelet yönetimi gecekondular? 2010’a kadar “temizleme” sözü Verdi ve Cape Town gibi di?er baz? Güney Afrika kentlerinde oldu?u gibi Durban’da da gecekonducular?n Dünya Kupas? öncesinde büyük çapl? zorla bo?altma ve y?k?m faaliyetleriyle kar?? kar??ya kalmalar?ndan korkuluyor.

(Abahlali baseMjondolo taraf?ndan Halk?n Haklar? Forumu için haz?rlan?p, sendika.org taraf?ndan çevrilmi?tir).

http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=11484

Orta s?n?flar, sosyal hareketler ve sol: Latin Amerika’dan dersler -James Petras (Halk?n Haklar? Forumu konu?u)
25 May?s 2007 –
James Petras üçüncü kez Türkiye’ye geliyor. ?lk kez Halkevleri ve Kozmopolitik dergisi taraf?ndan ortakla?a düzenlenen konferanslara kat?lmak için ?stanbul ve Ankara’y? ziyaret eden Petras, geçti?imiz y?l yapt??? ziyaretin ard?ndan bu Haziran ay?nda da Halkevleri Halk?n Haklar? Forumu’nun davetlisi olarak Türkiye’de olacak. Halk?n Haklar? Forumu’nun 9 Haziran Cumartesi günü saat 16.00’da Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde düzenlenecek “Ortado?u’da ve Kafkaslarda Emperyalist Politikalar, Bar?? Hakk?” ba?l?kl? oturumuna kat?lacak. Oturumun di?er konuklar? Lübnan Komünist Partisi d?? ili?kiler sorumlusu Ahmad Dirki, Lübnanl? kad?n gazeteci Cilia Mroueh ve gazeteci Mete Çubukçu.Petras ayr?ca 5 Haziran Sal? günü saat 18.00-19.30 aras?nda ?stanbul Halkevi’nde (Orhan Adli Apayd?n S. No:10) düzenlenecek olan “Neo-Liberalizmin Tar?mdaki Sonuçlar? ve Küçük Köylülü?ün Tasfiyesi” konulu bir söyle?iye kat?lacak.

Petras Türkiye ziyareti öncesinde, Türkiye solunun önemli güncel tart??ma ba?l?klar?ndan birisini olu?turan “çözülen orta s?n?flarla solun ili?kisi” konusundaki Latin Amerika deneyimi ile ilgili sorular?m?z? yan?tlad?.

Orta s?n?flar?n politik ve sosyal davran??lar?n? belirleyen, kendi s?n?fsal konumlar? ve ç?karlar? ile, kar?? kar??ya olduklar? politik-ekonomik ba?lam?n kendisidir. Orta s?n?flar, sa?c? bir rejimle, geni?leyen bir ekonomi, ucuz kredi ve dü?ük fiyatl? tüketici mallar? ithalat?na dayal? bir ekonomik ba?lamda, sa?a kayarlar. Ancak derin bir ekonomik kriz ya?ayan sa?c? bir rejim söz konusu oldu?unda, yine orta s?n?flar, mülkiyet, tasarruf ve istihdam kay?plar?n? telafi etmek amac?yla geni? bir halk cephesinin parças? haline gelebilirler. Orta s?n?f, halka dayal?, diktatörlük kar??t? ve anti-emperyalist bir halk hükümetinin var oldu?u bir anda, demokratik reformlar? destekler; ancak i?çi s?n?f?n?n ko?ullar?n? e?itle?tirmeye yönelik her türlü radikalle?meye de kar?? durur.

Brezilya, Arjantin ve Bolivya’da görülen üç örnek, orta s?n?f?n içsel bölünmelerine oldu?u kadar, de?i?en yakla??m biçimlerine de ???k tutmaktad?r. Brezilya’da, yukar?ya do?ru bir sosyal hareketlilik içinde olan orta s?n?f üyeleri, profesyonel meslek sahipleri, çal??ma hukukçular? ve sendika bürokratlar?, Lula da Silva önderli?indeki ??çi Partisi’ni ele geçirdiler. Delegelerin yüzde 75’ini elde ederek, büyük ticari ç?karlar? temsil eden Liberal Parti ve mali sektörle sand?ksal bir ittifak?n kurulmas?n? savundular. ?ktidara geldiklerinde, sosyal demokratl?ktan neo-liberalli?e terfi ettiler. Aralar?nda Topraks?z K?r ??çileri Hareketi’nin (MST) ve Kentli Evsiz Halk Hareketi’nin (MSC) de oldu?u sosyal hareketler ise, izlenen siyasetle, önderlik ve program ili?kin s?n?fsal bir analiz yapmay? ba?aramad?klar? için, seçim öncesi vaatleri temelinde Lula’n?n seçilmesini desteklediler.

Sonuç olarak, sosyal hareketler Lula rejiminin sola do?ru iteklenebilecek “ele geçirilmi? bir alan” oldu?u iddias?yla 5 y?llar?n? bo?u bo?una harcad?lar. Bunun sonucunda MST siyasi zeminini yitirdi, örgütsel yal?t?lm??l??a u?rad? ve son 5 y?ld?r üyelerinin ho?nutsuzlu?u ile kar?? ka??ya kald?. Bu arada, Lula kamu sektörü i?çileri sendikalar?n?n (ö?retmenler, posta memurlar?, sa?l?k i?çileri) emeklilik fonlar?n? yüzde 30 oran?nda azaltt?, emeklilik ya??n? yükseltti ve kamusal emeklilik fonlar?n? özelle?tirdi. Sonuç olarak, kamu çal??anlar? sendikalar? hükümetten ve hükümet yanl?s? i?çi konfederasyonundan (CUT) koptular ve di?er ba??ms?z sendikalarla birle?erek, i?çileri, ekolojistleri ve di?er gruplar? da içeren CONLUTA isimli yeni bir konfederasyon kurdular. CONLUTA, 2007 itibar?yla, MST genel kongresi ve CUT’un baz? kesimleriyle birlikte May?s ay? sonunda bir genel grev örgütleme zemini olu?turdu.

Sosyal hareketlerin, sosyal demokrat partilerin seçim politikalar?yla kurduklar? ili?kiler tam bir politik felaket niteli?ini ta??yor. Sosyal hareketlerin ba??ms?z s?n?fsal bir program ve iktidar mücadelesi anlay??? olan bir önderli?e sahip olmamalar? bu hareketleri, emperyalizme, mali ve agro-mineral sermayeye ba??ml? eski sosyal demokrat ??çi Partisi’ne tabi olmak zorunda b?rakt?. Öte yandan, kamu çal??anlar? sendikalar? ve orta s?n?flar?n kamu sektöründe bulunan kesimleri Lula’dan kopmaya ve aralar?nda sosyal hareketlerin de bulundu?u radikal solla ittfak aramaya zorland?lar ve özel sektördeki büyük ve küçük burjuvazilerle her türlü ba?? reddettiler.

Arjantin’de, ise orta s?n?f, özellikle de özel sektör küçük burjuvazisi, 1990’larda neo-liberal Menem rejimini desteklemi?ti. Bu deste?in temelinde ucuz kredi (dü?ük faiz oranlar?), ucuz tüketici mallar? ithalat?, dolara ba?lanm?? ve deniz a??r? borçlanma ile geni?leyen bir ekonomi vard?. Ekonomik krizle (1999-2002) ve ekonominin çökmesiyle (2001 Aral?k-2002 Aral?k) birlikte, orta s?n?f?n banka hesaplar? dolduruldu, i?ini kaybetti, ticari iflaslar ya?ad? ve yoksulluk nüfusun yüzde 50’den fazlas?n? etkisi alt?na ald?. Sonuçta, orta s?n?f radikalle?ti: bankalar?n, Kongre’nin ve Ba?kanl?k Saray?’n?n önünde protesto gösterileri yaparak sokaklar? dolduran kitle isyanlar? örgütledi. Bütün büyük kentlerdeki orta s?n?f mahallelerinde halk meclisleri kuruldu ve bunlar kentlerin tüm ana cadde ve yollar?n?n kesilmesinde i?siz i?çiler örgütleriyle (piketor) karde?lik içinde oldular. Bu kendili?inden orta s?n?f isyan? “Hepiniz D??ar?” (Que se vayan todos!) gibi apolitik bir slogana sahipti. “Bütün politikac?lar defolsun!”- bu slogan, neo-liberal statükonun reddiyesini temsil ediyordu ama ayn? zamanda herhangi bir radikal çözümü de reddediyordu.

Solcu kamu çal??anlar? sendikas? (CTA) ve sa?c? özel sektör sendikas? (CGT) önderlik bak?m?ndan isyana hiç bir fayda sa?lamad?lar; en iyisinden tek tek üyeleri “villa de miseria”da, yani geni? kentsel gecekondu alanlar?nda bulunan yeni sosyal hareketler içinde baz? roller oynad?lar. Sol ve Marksist partilerin müdahalesi, süreci a??r? ideolojikle?tirerek ve orta s?n?f mahalle meclislerini da??tarak, kitlesel i?siz i?çiler hareketini böldü. 2003 ortalar?nda, orta s?n?f sand?k siyasetine meyletti ve “ortan?n solu” bir sosyal demokrat kampanya yürüten Kirchner’e oy verdi. 2003’den itibaren, dünya meta fiyatlar? önemli ölçüde yükseldi, Arjantin borç ödemelerini önce erteledi sonra dü?ürdü ve Kirchner ekonomiye istikrar kazand?rd?. Art?k merkeze do?ru çekilmi? olan orta s?n?flar?n banka hesaplar?n? da yeniden serbest b?rakt?.

Bu arada Kirchner i?siz i?çiler hareketinin parçalanm??l???ndan faydaland? ve hareketin birçok liderini içerdi, her bir aileye ayl?k 50 dolar sübvansiyon sa?lad? ve radikal ö?eleri reformist soldan ayr??t?rarak, ciddi bir bask? döneminin ard?ndan seçmeci bir müzakere ve d??lama sürecini ba?latt?. 2007 y?l?na gelindi?inde, en önemli s?n?f mücadeleleri kamu sektörü çal??anlar? ya da orta s?n?flarla Kirchner rejimi aras?nda ücret ve maa?lar üzerinde sürüp gidiyordu. ??gal fabrikalar? hareketi devlet taraf?ndan içerildi. ??siz i?çiler hareketi hala mevcut ama gücünü önemli ölçüde yitirdi. Özel sektör orta s?n?f? durumunu iyile?tirdi?i ve yüksek büyümeden yararland??? için, merkez soldan merkez sa?a geçiyor.

Arjantin, orta s?n?f siyasetinin nas?l dramatik biçimde düzene uyumluluktan isyankarl??a do?ru kayabilece?ini ama herhangi bir politik yönelimi olmad???nda yeniden sa?a do?ru kayabilece?ini gösteriyor. ?stikrar?n sa?lanmas? ile birlikte, özel sektördeki orta s?n?flar, kamu çal??anlar?ndan ayr???yor; birincisi neo-liberalleri desteklerken ikincisi sosyal demokrasiden yana taraf oluyor.

Bolivya’daki MAS (Sosyalizme Do?ru Hareket) hükümeti kent ve k?rdaki yoksullara dayal? kitlesel bir seçim taban?na sahip ama bakanlar?n?n tümü burjuva meslek sahipleri, teknokratlar ve baz? içerilmi? hareket önderleri ile hukukçulardan olu?uyor. Evo Morales kitlelere yönelik “petrolün ve do?algaz?n ulusalla?t?r?lmas?” ve “tar?m reformu” gibi demagojileri, tüm büyük uluslararas? petrol ve do?al gaz ?irketleriyle anla?malar?n imzalanmas? ve oligar?inin sahip oldu?u büyük “üretken” plantasyonlar?n kamula?t?r?lmas?n?n toprak reformu haricinde tutulmas? gibi neo-liberal pratiklerle birle?tiriyor. Bu arada, ba?lang?çta Yerlilerin ve i?çilerin isyan?n? pasifle?tirmek için Evo Morales’i desteklemi? olan özel sektör orta s?n?flar?, aniden yüzlerini sa?a döndüler. Ayr?ca, Morales IMF tipi makro ekonomik kemer s?kma politikalar?n? destekledi?i için, en önemli kamu çal??anlar? sendikas?n?n (özellikle de ö?retmenlerin) greve gitmesine neden oldu.

T?pk? Brezilya ve Arjantin’de oldu?u gibi, bu durumun sosyal hareketler aç?s?ndan yaratt??? sonuçlar, parçalanma, bölünme ve özel sektör orta s?n?flar?n?n merkez sa?a geri dönmesidir. Sosyal hareketler hareketsizle?mi?tir ve kamusal orta s?n?flar aç?s?ndan, hükümet gelirlerinin, yüksek fiyatl? maden ihracat?na ba?l? olarak artmas?na ra?men, ya?am standard?ndaki erimenin çok gerisinde kalan ücret art??? yetersizlikleri yüzünden artan bir ho?nutsuzluk mevcuttur.

Lula, Kirchner ve Morales’in yeni merkez sol programlar? asl?nda neo-liberal sa??n yeni yüzüdür: Merkez sol rejimler de ayn? makro-ekonomik politikalar? uygulad?lar, önceki rejimlerin yasad??? özelle?tirmelerini geri döndürmeyi reddettiler, büyük s?n?fsal e?itsizlikleri korudular ve sosyal hareketleri zay?flatt?lar. Merkez sol rejimleri meta fiyatlar?ndaki art?? sayesinde elde edilen bütçe ve ticaret fazlalar?yla istikrar sa?layarak, asgari yoksullukla mücadele programlar? ba?latt?lar. Esas ba?ar?lar? solu hareketsizle?tirmek, kapitalist hegemonyay? yeniden tesis etmek ve Asya piyasalar?na yönelerek ABD’den görece bir özerklik derecesi elde etmek oldu.

Sosyal hareketlerin ana sorunu ise, iktidar? almaya yönelik bir politik önderlik ve program geli?tirememek ve bu yüzden de yukar?ya do?ru sosyal hareketlilik içinde olan profesyonel orta s?n?flar?n sand?k siyasetçilerine yaslanmak zorunda kalmalar?yd?. Hareketler parlamento d??? siyaseti parlamenter siyasete tabi k?ld?klar? andan itibaren orta s?n?f liderleri ile büyük kapitalistler aras?nda kurulan seçim ittifaklar?n?n aras?nda s?k???p kald?lar.

Merkez sol, lehteki uluslararas? ekonomik ko?ullardan (yüksek meta fiyatlar?, yüksek parasal ak??kanl?k) yararlanarak ekonomiyi istikrara kavu?turabilir, i?sizli?i ve yoksullu?u azaltabilir ama e?itsiz geli?me, eksik istihdam, zenginli?in merkezile?mesi, sömürü ve di?er e?itsizlikler gibi temel sorunlar? çözemez.

Solun orta s?n?fla ili?kisinde bir sa?c? bir de solcu yakla??m sözkonusudur. Sa?c? yakla??m özel sektör orta s?n?flar?n?n deste?ini elde etmek ad?na anti kapitalist, anti emperyalist taleplerin terk edilmesi yakla??m?d?r. Bu ise i?çi s?n?f?, köylülük ve i?sizler taraf?ndan talep edilen yap?sal de?i?imlerin bulan?k istihdam, istikrar, yerel i? aleminin ve büyümenin korunmas? vaatleri ad?na kurban edilmesi anlam?na gelir. Solcu yakla??msa özelle?tirme gibi neo-liberal önlemlere kar?? ç?karak ve temel sanayilerin yeniden kamula?t?r?lmas?n?, ücret, maa?, emeklilik maa?lar?, sosyal güvenlik ödentileri ve kamusal sa?l?k ve e?itim harcamalar?n?n art?r?lmas?n? savunarak, kamu kesimi orta s?n?flar?n? desteklemeye yönelir. Solun önündeki gerçek meydan okuma, kamu kesimi orta s?n?flar?n?n neo-liberalizme kar?? muhalefetini, militan i?çi ve köylü kesimleri taraf?ndan savunulan anti kapitalizm ve anti emperyalizm ile birle?tirebilmektir.

[James Petras taraf?ndan Halk?n Haklar? Forumu için kaleme al?nd?; Sendika.Org taraf?ndan çevrildi]